Leprozerie.
Makogai eiland, het Molokai van Fiji.
We hebben net ons anker laten vallen en kijken nieuwsgierig naar de enkele, erg gehavende huizen vóór ons. Moeilijk je voor te stellen dat hier ooit 5000 melaatsen en missionarissen-verplegers een volledig zichzelf bedruipende gemeenschap vormden. Opgeheven werd die in 1961.
We vragen ons af waar de doopvontschelpen kwekerij is.
Als we de volgende ochtend naar de kant motoren en begroet worden door Dany en Navi van het Department of Fisherie, vertellen zij ons meteen dat alles op het eiland verwoest is door TC Winston (daar heb je hem weer), ook de kwekerij, de pompen, de tanks.
Overal ligt puin, een paar huisjes schots en scheef, nog van de leprozerie, zijn toch weer opnieuw in gebruik.
Over Winston.
Navi, die hier tijdens de cycloon, met enkele mensen aan het werk was, vertelt: hij bracht elk uur over de radio rapport uit van de windsnelheden van Winston. Reeds het tweede uur “explodeerde” het gebouwtje waar ze zich in verschanst hadden. In het piepkleine betonnen toiletgebouwtje iets verderop, waanden ze zich vervolgens veilig, tot ook dat dak eraf vloog. Nu moesten ze een grotere afstand overbruggen, rennend voor hun leven naar Navi's huis. Daar overleefden ze de orkaan. Het huis staat nog steeds scheef, biedt nu voorlopig onderdak aan 7 mensen.
Over de “yachties” (zo noemt men ons) enkel lof. Ze startten onmiddellijk met hulp bieden. “Anders waren we zeker verhongerd.” 18 jachtmensen bouwden de school opnieuw op. De overheid bleef zwaar in gebreke, vinden ze. Gisteren, 9 maanden na de ramp, kwam de minister voor het eerst op bezoek bij hen.
Dany toont ons het kerkhof, enorm groot, 1500 graven, ook van Zwitserse, Franse missionarissen. Totaal overwoekerd , kruisen gebroken. Alles ligt in de zon nu, het zware jungledak totaal verdwenen. Enorme bomen, dikke takken : witte skeletten met voorzichtig nieuwe blaadjes, net zoals op Koro.
Cava (geen schuimwijn).
Dan is er de sevusevu (cava ceremonie).
Je moet weten, als wij ergens toekomen, waar ook ter wereld, en ons anker droppen in de buurt van een dorp, voelen we ons altijd een beetje “indringers”, alsof we onze tent opzetten in jouw voortuin. In Fiji heeft men echter een geweldige traditie die dit probleem aanpakt. Toestemming vragen om te ankeren, te snorkelen , te wandelen op hun eigendom doe je tijdens de sevusevu ceremonie. Tot dat doel hebben we pakjes cava-wortel gekocht op de markt in Savusavu. Je legt die voor de chef op de grond, hij neemt die aan...of niet. Iedereen gaat op de mat zitten. Van de wortels wordt poeder gestampt, water toegevoegd en daar heb je de cava. Ziet eruit als afwaswater, proeft....een beetje peperachtig, niet lekker. Maar het werkt verdovend, verslavend.
Ceremonie.
We hebben dus ons pakje cava bij. Dany roept de chef die onze gift aanneemt en formeel begint te prevelen, als een priester die een litanie opdreunt. We vangen woorden op als cevucevu, Belgium, yacht. Op bepaalde momenten wordt er drie maal geklapt, handen tot een kopje gevormd. Nog driemaal klappen en met een “Welcome to Makogai” eindigt de ceremonie. Omdat er gisteren feest was met lovo en veel te veel cava, drinken we vandaag niet. Ze bewaren het voor later.
Het traditionele cevucevu ligt de laatste tijd onder vuur. Priesters en welzijnswerkers keuren het af. Mannen worden apatisch door de drug, liggen de ganse dag op de mat. Hoe lang houdt de traditie nog stand?
Maar we willen hier niet weg vóór we de doopvontschelpen, die in de baai leven, gevonden hebben. Na wat zoeken op de plek die Navi ons aanduidde, konden we foto's maken van de “schelpjes”, zeker 1m lang, vergelijk met mijn zwemvliezen van 60 cm.
