Langzaam hoppend van ankerstek naar ankerplek zeilen we langsheen de noordkust van Viti Levu, tussen rif en eiland. Het landschap, een variatie op hetzelfde thema : in de verte de hoge bergen, dichtbij de heuvels. Zovele tinten groen en bruin. Dorpjes allemaal met vernielde huizen, geknakte bomen, ontbladerde palmen. Kale boomstammen als luciferhoutjes op een rij.

Het dorpje Navuniivi in Viti Levu Baai kom je binnen via een poortje. Daar word je erop gewezen dat je je sulu (= pareo of sarong) aanmoet. Je zonnebril en hoed, die moeten dan weer af. Je draagt ook best geen rugzak. Kom je op lunchuur, dan moet je mee-eten... met je handen. Later wordt er een mat uitgespreid en word je verondersteld mee te doen met de rest van het slapende snurkkoor tijdens de platte rust.

In Nananu i cake, een eilandje dat de noordkaap van Viti Levu vormt, ontmoeten we de moderne, rijke wereld ten top. Hier landt, vóór onze neus, tijdens een

strandwandeling, een watervliegtuig bij een klein exclusief resort. Gasten stappen uit. Geïnteresseerd kijken we toe hoe de Beaver zich in no time losmaakt van de golven en weer verder vliegt. 




Het contrast met de vissers die ons de volgende dag om een doosje lucifers komen vragen, kan niet groter zijn. Zij schuimen het immense rif af zoekend naar voedsel : schelpen, inktvissen, zeewier. Wij zien hen als poppetjes in de verte op de uitgestrekte riffen, als enorme, vlakke betonvelden in zee. Twee totaal verschillende werelden , denk je dan.

De boeren van de suikerrietplantages zitten duidelijk níet om lucifers verlegen. De ganse nacht brandt en knettert het vlakbij ons. Het afbranden van de suikerriethellingen een fenomeen dat je overal ziet tijdens dit seizoen. De lucht zit vol zwarte as draadjes. Neerdalend aan dek laten ze een vieze smurrie achter.

 

Leprozerie.
Makogai eiland, het Molokai van Fiji.
We hebben net ons anker laten vallen en kijken nieuwsgierig naar de enkele, erg gehavende huizen vóór ons. Moeilijk je voor te stellen dat hier ooit 5000 melaatsen en missionarissen-verplegers een volledig zichzelf bedruipende gemeenschap vormden. Opgeheven werd die in 1961.
We vragen ons af waar de doopvontschelpen kwekerij is.
Als we de volgende ochtend naar de kant motoren en begroet worden door Dany en Navi van het Department of Fisherie, vertellen zij ons meteen dat alles op het eiland verwoest is door TC Winston (daar heb je hem weer), ook de kwekerij, de pompen, de tanks. 
Overal ligt puin, een paar huisjes schots en scheef, nog van de leprozerie, zijn toch weer opnieuw in gebruik. 

Over Winston.
Navi, die hier tijdens de cycloon, met enkele mensen aan het werk was, vertelt: hij bracht elk uur over de radio rapport uit van de windsnelheden van Winston. Reeds het tweede uur “explodeerde” het gebouwtje waar ze zich in verschanst hadden. In het piepkleine betonnen toiletgebouwtje iets verderop, waanden ze zich vervolgens veilig, tot ook dat dak eraf vloog. Nu moesten ze een grotere afstand overbruggen, rennend voor hun leven naar Navi's huis. Daar overleefden ze de orkaan. Het huis staat nog steeds scheef, biedt nu voorlopig onderdak aan 7 mensen.
Over de “yachties” (zo noemt men ons) enkel lof. Ze startten onmiddellijk met hulp bieden. “Anders waren we zeker verhongerd.” 18 jachtmensen bouwden de school opnieuw op. De overheid bleef zwaar in gebreke, vinden ze. Gisteren, 9 maanden na de ramp, kwam de minister voor het eerst op bezoek bij hen.

Dany toont ons het kerkhof, enorm groot, 1500 graven, ook van Zwitserse, Franse missionarissen. Totaal overwoekerd , kruisen gebroken. Alles ligt in de zon nu, het zware jungledak totaal verdwenen. Enorme bomen, dikke takken : witte skeletten met voorzichtig nieuwe blaadjes, net zoals op Koro.


Cava (geen schuimwijn).
Dan is er de sevusevu (cava ceremonie).
Je moet weten, als wij ergens toekomen, waar ook ter wereld, en ons anker droppen in de buurt van een dorp, voelen we ons altijd een beetje “indringers”, alsof we onze tent opzetten in jouw voortuin. In Fiji heeft men echter een geweldige traditie die dit probleem aanpakt. Toestemming vragen om te ankeren, te snorkelen , te wandelen op hun eigendom doe je tijdens de sevusevu ceremonie. Tot dat doel hebben we pakjes cava-wortel gekocht op de markt in Savusavu. Je legt die voor de chef op de grond, hij neemt die aan...of niet. Iedereen gaat op de mat zitten. Van de wortels wordt poeder gestampt, water toegevoegd en daar heb je de cava. Ziet eruit als afwaswater, proeft....een beetje peperachtig, niet lekker. Maar het werkt verdovend, verslavend.

Ceremonie.
We hebben dus ons pakje cava bij. Dany roept de chef die onze gift aanneemt en formeel begint te prevelen, als een priester die een litanie opdreunt. We vangen woorden op als cevucevu, Belgium, yacht. Op bepaalde momenten wordt er drie maal geklapt, handen tot een kopje gevormd. Nog driemaal klappen en met een “Welcome to Makogai” eindigt de ceremonie. Omdat er gisteren feest was met lovo en veel te veel cava, drinken we vandaag niet. Ze bewaren het voor later.

Het traditionele cevucevu ligt de laatste tijd onder vuur. Priesters en welzijnswerkers keuren het af. Mannen worden apatisch door de drug, liggen de ganse dag op de mat. Hoe lang houdt de traditie nog stand?

Maar we willen hier niet weg vóór we de doopvontschelpen, die in de baai leven, gevonden hebben. Na wat zoeken op de plek die Navi ons aanduidde, konden we foto's maken van de “schelpjes”, zeker 1m lang, vergelijk met mijn zwemvliezen van 60 cm.

 

 

Buiten, voor Dere (zeg Ndere) Bay op Koro Island aangekomen, roep ik met de marifoon het resort op. Tot drie keer toe. Geen antwoord. We varen dus maar gewoon verder, zien de drie mooringboeien en plukken er eentje uit het water.

Dan kijken we eens goed rond in de prachtige baai. Onlangs begon men hier met het verkavelen en verkopen van percelen aan buitenlanders, het bouwen van mooie villa's. Wat een ravage, daar word je niet blij van. Mensen zijn nergens te bespeuren. Met de verrekijker zie je overal kapotte huizen, enkel de daken lijken hersteld. Bij het resort geen activiteit. Duidelijk dat ze niet antwoordden aan de radio. De bomen zien eruit alsof ze gezandstraald zijn, nieuwe blaadjes groeien weer, maar de kale witte stammen vallen op. Zo zou Disney een desolaat spookbos tekenen. Doodjammer. Het strand, deels weggespoeld, ligt vol puin, gigantische boomstronken en takken. Dit is wat een orkaan doet met bomen, huizen, strand. Winston heeft hier zijn grootste woede gekoeld. We kunnen enkel vermoeden hoe het er, in de totaal vernielde, van hieruit onzichtbare dorpjes, uitziet.
De moorings hebben het echter, wonder boven wonder, overleefd. Wij liggen hier veilig.
Geloof het of niet, er komt weer een kleine trog met veel regen maandag. We zullen hier maar blijven liggen, zeker. Iets te "potteren" valt er altijd wel aan boord.



Mondvoorraad kochten we genoeg alvorens uit Savusavu te vertrekken, de perfecte boodschappen-stad. Supermarkten, fruit- en groentenmarkt op een paar passen van de marina. Hét moment voor het aanleggen van een nieuwe bierkelder. Onze voorraad uit Papeete is eindelijk op. En hier hoef je niet ver te sleuren met de bakken.

De kleurige etalage van de Indische kledingwinkel lokt me binnen. Onder het deskundig oog van een erg galante Indische jongen, kies ik twee van de minst kitscherige rokken uit. Lange rokken, zoals ze het hier, vooral in de dorpen, liever zien.

Het mapje met de eerste foto's van Fiji is klaar. 

Lager met speling.
Sinds enige tijd staat er speling op het schroefas-lager. Dat kan je horen en vóelen. Vooral bij een bepaald motortoerental en vanaf 5 knopen snelheid onder zeil, trilt en gromt de bodem van de kuip mee met de as. We willen dus niet meer al te lange stukken motoren. Onder zeil zetten we de schroef vast. Pas als Jakker op de kant gaat voor de “bodemjob”, volgend voorjaar, kunnen we het lager vervangen. 

Rabi eiland.
Laten we de Lau Groep dus maar tot later bewaren en eerst eens een kijkje nemen op Rabi eiland (zeg Rambi). Zeilend en motorend komen we aan in Albert Cove, Rabi's mooiste baai, laverend tussen riffen en eilanden, geleid door Fiji Atlas en Ovitalmap.

Rabi is speciaal : een stukje Kiribati in Fiji. De Britten kochten dit eiland voor het Banaban volk uit de Gilbert eilanden. Nadat hun eiland verwoest werd voor fosfaatwinning en vele inwoners stierven onder de Japanse bezetting tijdens WO II, werden de overlevenden overgebracht naar Rabi. Ze bewaarden hun tradities, dansen en taal, zetten hier hun leven voort.

We gaan aan land. Bill en zijn zoon praten moeizaam Engels, vragen ons toch binnen te komen zitten op hun mat. Zij zijn de enige bewoners van Albert Cove. Af en toe komt er bezoek, met bevoorrading, uit het stadje verderop. Ook vissers houden hier wel eens halt. Erg eenzaam bestaan, toch.



Het moet hier mooi snorkelen zijn en ondanks dat er zich sinds een paar dagen een grote rode puist ontwikkelt onder mijn arm, ga ik toch mee. Maar de volgende dag voelt die zweer echt pijnlijk aan. Bovendien komt er slecht weer aan.
We beslissen snel : terug naar Savusavu. Zeilen dit keer met een flinke vaart. Puur genieten. Enkel de laatste uren stomen we doorheen de warme nacht. We kennen Savusavu en durven het daarom 's nachts aan te lopen. Tony staat in volle uitrusting aan dek : sterke hoofdlamp en een zoeklicht met een lange kabel aangesloten aan het boordnet. We komen perfect uit bij “onze” mooring van een drietal weken geleden en Tony pikt ze zonder haperen op. Het is klokslag middernacht.

Dokter.
De volgende dag zit ik al om half negen, als eerste patiënt, bij de Indische dokter. “Hmm, een abces”, zegt hij. Pakt een naald, smeert wat verdovende gel op de zweer en onder een twintig keer herhaald “sorry”, als reactie op mijn grimassen, prikt hij de zweer open en haalt er zoveel mogelijk etter uit. Nog een voorschrift voor antibiotica. Klaar. Omgerekend 17 € is mijn schuld.

Voormiddag varen we verder de kreek in en meren Jakker af aan een boei van Copra Shed Marina . Laat de stormwind en de regen maar komen, hier ligt Jakker als een huis .