Lisa is "famous" bij de cruisers. Zij staat vermeld in het boek van Eric Bauhaus, dé zeilersgids voor Panama. Ze is mola-ontwerper, rivier gids, Kuna historicus. En zij is eigenlijk een "hij". Kuna doen daar niet moeilijk over.

Een hele eer om haar ulu vandaag langszij Jakker te ontvangen. Ze opent de grote plastic ton met molas en plooit de kunstwerkjes één voor één open. Als we de hele stapel gezien hebben, verdwijnt alles weer één voor één in de ton. De molas die je mooi vindt, legt ze opzij. Met dat stapeltje herhaalt ze hetzelfde scenario. Zo gaat de selectie verder tot je er één of meerdere overhoudt. Die koop je dan voor 20 of 30 $. Nee, niet echt goedkoop. Maar het zijn dan ook echte kunstwerkjes. De met kleine steekjes en kleurig patchwork geborduurde doeken zijn oorspronkelijk voor- en achterpanden voor de blouse van Kuna vrouwen. Vroeger veelal abstract, stellen ze nu steeds vaker vogels, vissen of andere dieren voor. We hadden zelfs een vrouw langszij Jakker, getooid met een tekening van de kerstman op rug en buik.
In het land van de duizend en één molas kan je er niet buiten, ik koop een mooi exemplaartje dat nu onze tafel siert.

 

 

 

Woensdag 16 januari 2013
Man, man! Er is een fee aan boord gekomen. Of het moet sinterklaas zijn. De kastjes aan boord van Jakker puilen weer helemaal uit met voorraden. Met dank aan die ongelooflijk creatieve Karen en Jean-Marc!

Ze zijn net terug van hun trip door Costa Rica en verblijven nog 2 dagen in Panama City alvorens naar huis te vliegen.

Twee mails kruisen elkaar. We hebben beiden aan hetzelfde gedacht. Dat ze toch nog even afscheid zouden moeten kunnen nemen, nu we nog zo dicht bij elkaar zijn.
Prompt gaan ze op zoek naar een huurauto, 'jakker'en door de supermarkt en laden de auto vol. We bezorgen hen een overbodig boodschappenlijstje, want ze weten perfect waar wij van gaan kwijlen. Vervolgens rijden ze 3 u over de enige weg richting Kuna Yala, naar Cartí, ons rendez-vous punt, 3 u zeilen ook voor Jakker.

De ankerplek achter Nonomulu is niet erg rustig, maar te doen. Hier hebben we zicht op de pick-ups en jeeps die af en aan rijden. Auto's ! Anderhalf maand niet meer gezien!


Eindelijk om 16 u staan ze op de steiger te zwaaien. Gelukkig, want om die tijd wordt de weg op de grens met Kuna gebied gewoon afgesloten voor de nacht. Kuna Yala is deel van Panama, maar ze hebben hun eigen wetten, zijn baas over hun land.


Volgt een vakantie-toemaatje voor Karen en Jean-Marc : laatste Jakker-avond : sundowner, stoere verhalen over hun safari door wild Costa Rica, "spaghetti Jakker" bij petroleumlamp, wijntje, maan en sterren... en een laatste nacht onder hun ventilator.


donderdag 17 januari 2013

Nu zijn ze echt weg. Drie maal(afscheid) is scheepsrecht. De pick-up met al hun spullen draait langzaam de rijbaan op. Achter de bosjes ginderver verdwijnt Karens opgestoken arm...

Slik...niet te veel nadenken. Meteen actie, dat is de beste "zalf" voor dit steeds weer afscheid nemen. Anker op en een stukje varen naar Naguarchirdup (Lemon Cays), Elefante eiland, waar een bar zou zijn en internet.

 

 

afscheid

 

 

 

 

Zaterdag 12 januari 2013
365 eilandjes in Kuna Yala, zeggen de Kuna...allemaal met palmen, vele met wit zand, omringd door riffen, sommige met mangroven. Vele onbewoonde eilanden. Sommigen volgebouwd, letterlijk overlopend van hutjes. Sommige met traditionele gemeenschappen Kuna indianen, andere bewoond door meer westers gerichte indianen.

Zeilers reizen af en aan tussen de eilandjes. Je probeert er zoveel mogelijk te bezoeken. Vandaag ankeren we in Cambombia, Morbedup in Kuna. Dup is eiland, had je al door, zeker? Er woont één Kuna familie. Ze vragen geen geld om hun eiland te betreden. Hebben wel een verkoopstandje met molas en met de been- en armbanden van kraaltjes, zoals de vrouwen ze hier dragen. We genieten van wandelingen op dit eilandje, maar klussen ook wat. Er moet immers weer wat binnenhoutwerk gevernist worden. En ik bak nog eens een bruin en een krenten brood, voor de afwisseling, want het Kuna brood, madu, smaakt prima.

 

Dinsdag 15 januari 2013
Wat een onbijttraktatie! Vijf dolfijnen komen doodgemoedereerd, vlak achter de boot, voorbij zwemmen. Ademen, rug ronden, onderduiken....ademen, rug ronden, onderduiken.....zo verdwijnen ze ook heel snel weer buiten beeld. Meer moet een mens niet hebben om blijgezind te worden.

Dit is Salardup. Het eileandje deed op het zeilers"net" : "The Panama Connection Net" (op frequentie 8,107 MHz elke morgen om 8u30 lokaal) al heel wat stof opwaaien.

Twee Kuna broers hebben,met de hulp van de ganse familie, kleine kinderen incluis, het eiland vrijgemaakt van lage struiken en vuilnis. Er is nu een mooi strand tussen palmen, met een volleybalnet en een gastentafel, onder een partytent.

Ze vragen 2 $ voor de toegang, maar als je een koud biertje koopt, hoeft dat niet. Veel Amerikanen zijn erg tegen dit geld vragen. Wij vinden het wel kunnen op deze manier. We trakteren onszelf op een etentje. De pescado met rijst en ananas wordt ons geserveerd door Lariel, 25 jaar en kleinzoon van de eigenaar van het eiland. Knappe gast, slechts gekleed in zijn hagelwitte onderbroek....nee, geen Calvin Klein, maar toch een goeie kopie (sorry, geen foto beschikbaar). Eén arm op de rug, nog net geen servet over zijn andere arm. Hij blijft een praatje maken. Het komt erop neer dat hij zijn leven in Panama City ruilde met dit. Werken op het eiland, met de lancha (motorboot) voorraden en drank bijhalen voor de keuken, het eiland opruimen, 's avonds kelner spelen en vroeg van eht donker, de rust en de radio genieten....Hij heeft er geen spijt van.

Mijn vriendinnen en zussen moesten mij nu zien zitten.......

 

 

Weer wat achterstand weggewerkt. Een viertal nieuwe fotomapjes wachten op geïnteresseerden.

Ik ben nog van plan er wat uitleg bij te schrijven, een volgende keer als we wifi hebben.

 

 

 

 

Als je in Narganá op internet inlogt, krijg je met de prettige filmpjes, van pa's verjaardag o.a. en leuke mailtjes, ook meteen de vervelende berichten van thuis binnen.
Onze verzekering Unigarant stopt ermee zeilers in de Carieb en de wereld te verzekeren. Op zoek dus naar een andere verzekering, onze makelaar helpt mee.

We hebben er allemaal niet zoveel zin in en vertrekken maar snel naar weer een volgend...palmeneilandje, Green Island, Kanlildup. 5 mijl heerlijk zeilen op rustig water en genoeg wind. Grevelingenmeer in de tropen!
Vluchten we voor het echte leven (zoals sommigen zeggen), of ís dit het echte leven?? Voor ons wel, elke zweterige dag opnieuw.

Green Island dus. Kan ik er iets aan doen...weer turkoois water, wit zand, groene palmen, hoge exemplaren dit keer, heel fotogeniek kromme zoals overal. Helemaal het soort poster dat ze in de jaren 70 verkochten als "volledige muur" behangpapier.  Verveel ik je?  
Op de zandstrook rondom kan je helemaal rond wandelen. Uitzonderlijk, meestal groeien mangrovestruiken en palmen tot in zee.

We snorkelen op het rif, vlakbij de branding. De stroom sleurt aan ons. Maar waar stroom staat vind je deze ook : een gevlekte adelaarsrog zwemt met langzame vleugelslagen voorbij en onder ons, op de rand van de drop-off, zien we een schuwe verpleegsterhaai.
Het mooiste koraal in Kuna Yala, tot nu, vinden we hier. Mooier nog dan Cayos Holandes of Coco Banderas. Deze tweede rifgordel is minder kapotgeslaan door golven, helemaal geen zand op het koraal.
Snorkelen en duiken, we worden het nooit beu.

 

 

 

green (3)green (4)

 

 

 

green (2)