Elke ochtend, om 6 uur, staat Paolo op. Het is nog donker, maar de belofte van zonlicht is al in de lucht. Hij gaat naar het toilethok bij zijn huisje. Door het gat onder zich, ziet hij het water zachtjes bewegen. Stil stapt hij naar zijn smalle boot, een uitgeholde boomstam, die met een touw aan een paaltje vasthangt. Er heeft zich wat water verzameld onderaan de ulu. Zoals steeds. Hij heeft een blik bij, om te hozen. Ook zijn brede roeispaan heeft hij bij zich. De lege plastic vaten, blauw en geel, precies de breedte van zijn bootje, staan er allemaal, mooi achter elkaar.

Paolo woont in Yandup (Narganá) en begint aan zijn dagtaak. Water halen op de Rio Diablo. Hij is niet alleen. Ik hoor de waterhalers praten met elkaar als ik wakker wordt. Hard labeur is het, dat roeien tegen stroom en wind. Elke dag opnieuw, een paar keer per dag.
Eerst, door de branding bij de ingang van de rivier, een weg zoeken over de zandbank. Daarna tegen de felle stroming van de rivier, gestrande boomstammen ontwijkend, een uur peddelen met die ene roeispaan. Helemaal achteraan zittend in zijn kano, doet hij een paar slagen. Als dan zijn boot vaart krijgt, houdt hij die roeispaan in het water achter zich, nu doet hij dienst als roer. Oppassen want zo een smalle boot slaat met de stroming erg snel dwars.


Er is in Narganá wel een watertoren die gevuld werd met drinkwater, via een buis die van het vasteland kwam. Kwetsbaar was ze wel, de buis is al een jaar kapot.  Bij extreem hoge waterstand, door veel regen in de bergen, weggespoeld. Zullen ze de buis ooit herstellen?

Voor ons is de jungletocht op de rivier puur genieten. Wij hebben dan ook onze Honda. De Kuna roeiers wuiven vrolijk naar ons als we met een wat gegeneerde grijns voorbij varen.  Wij gaan wassen vandaag, zoals de Kuna vrouwen. Water haal je heel ver op de rivier, wassen doe je meer benedenstrooms, natuurlijk.
Ook jezelf wassen, in dit heerlijk zoete water, is fantastisch. Vraag maar aan Karen en JM die hier ook naartoe kwamen voor een laatste bad...en foto's maakten van badderende Kuna.
Immers, of je nu kiezelsteentjes haalt, de was gaat doen, water haalt, op je veldje gaat werken of het kerkhof bezoekt, je neemt steevast ook een bad als je de rivier opvaart. Ongewassen van de rivier terugkomen, dat kan je echt niet maken.

 

 

IMG_2425_07-01-2013

 

P1062864_07-01-2013

 

P1062865_07-01-2013

 

P1062867_07-01-2013