Positie : Kavieng, Nusa Island Retreat, PNG.

Kijk ook nog eens naar het vorige artikel nu de foto's erbij staan. 

 


As brothers next to one another. 

Kulitamai grenspost. (Shortland Islands).
De boot vaart recht naar ons toe. Acht officials aan boord. Sommigen in gele hesjes anderen in politie uniform, rechtopstaand, ernstig kijkend. Dit is een serieuze zaak. Ze willen ons meteen uitklaren. Het is zondagochtend en wij dropten, na een nacht op zee, net het anker in de lagune van Kulitamai, Shortland Islands.
Benzily, de immigratie man in Gizo, communiceerde blijkbaar toch nog helemaal verkeerd. Wij maakten hem via email en, ten overvloede ook telefonisch, duidelijk dat we pas vrijdag 9 juni willen uitklaren uit de Shortlands. Pas binnen een week dus. Vliegtuigwrakken, of wat er nog van overblijft, spotten, dat is waarom we naar deze uithoek zeilden.
Euh, zeilden...nee, dat niet. Een compleet windloze nacht dwong ons het ganse traject te motoren. Maar een prachtige volle maan, die het rustige water helder deed oplichten, vergezelde ons tot 's ochtends.
Enkel in de buurt van Vella Lavella joegen hoge, bruisende stromings-brekers ons de stuipen op het lijf.

We proberen ons niet te laten intimideren door al dat officieel geweld, leggen onze bedoelingen uit en : “Sorry, dat we jullie zondagsrust verstoord hebben!” Brisbane, de douane man, zijn naam kennen we van Martha in Noro, stelt zich voor. Hij begrijpt de situatie en nodigt ons, nu vriendelijk, uit morgen langs te komen op de grenspost waar we zelfs van hun internet mogen profiteren. Het is weer eens wat anders. Geen Starlink antenne die voor de verbinding zorgt dit keer, maar een, door de regering geplaatste, satelliet schotel.

Brisbane klust blijkbaar bij als “toeristen bureau ” want als we vragen wie ons kan inlichten over het eiland Balalae en de Japanse vliegtuigwrakken, doet hij ons meteen een voorstel om het morgen te bezoeken. Het kostenplaatje ? Een boot huren, een gids die de wrakken weet te vinden onder de arm nemen, fuel kopen. Samen zo een 200 €. Vooruit maar, je komt hier tenslotte één keer in je leven.


Brisbane and Marcus are going to guide us. 

Balalae.
Zo zijn we al vroeg met de boot op pad richting Balalae waar eens een grote Japanse vliegtuigbasis was. Dat deze erg belangrijk was, bewijst het feit dat  dé admiraal Yamamoto (berucht om de aanval op Pearl Harbor) naar Balalae op weg was toen hij boven Bougainville werd neergeschoten. Lees hier meer. 

De airstrip werd in recordtempo gebouwd door 517 Engelse POW (krijgsgevangenen). Begin er maar aan, op een dichtbebost jungle eiland een groot terrein vrijmaken voor een landingsbaan. Terwijl de honger steeds knaagt, het bloedheet is en vele tropische ziektes jouw uitgeputte witte lichaam eronder proberen te krijgen.
Toen alles klaar was, werden ze allen zonder genade geëxecuteerd. Terwijl de Japanners achteraf beweerden dat ze op zee omgekomen waren.

Minstens elf van de vliegtuigen, die na de oorlog nog op en rond het vliegveld stonden, werden door de regering verkocht aan een internationale groep die toelating kreeg ze te komen ophalen. De lokale mensen, het hier duidelijk niet mee eens, slaagden erin één vliegtuig, dat ook voor transport klaarstond op het strand, daar te houden.
Dat gaan we eerst bekijken. Men heeft er zelfs een afdak overheen geplaatst. De romp is bijna in zijn geheel bewaard gebleven, 80 jaar lang.
Tony vindt het geweldig en kan meer over deze Bettybomber (elke Japanse bommenwerper kreeg van de geallieerden als code een meisjes naam ) vertellen dan onze gids. Hij is volledig ontmanteld, vleugels afgeschroefd, hij moest immers op transport.
Jammer ook hier heeft graffiti zijn bekladdend werk gedaan.


Fuselage of a Bettybomber. 


A motor .


The wings have been removed for transport. 




The young mother with her child trying to make a living out here. 

Maar onze aandacht en medelijden gaan vooral naar de jonge vrouw, een meisje nog, die met haar baby blijkbaar (tijdelijk) bij dit vliegtuig woont. Haar man een visser op de riffen rondom het eiland?
Achter de vleugels van de Bettybomber zoekt ze in haar hangmat wat beschutting tegen wind, regen en zon. Een paar zwartgeblakerde potten, een emmertje waar ooit de bekende Fiji crackers inzaten . Wat een triest leven.

Verder gaat de tocht, nu echt door de woeste jungle. Marcus kapt met zijn machete de ergste obstakels weg. De braam-achtige, laag over de grond slingerende ranken trachten onze voeten te strikken en ons pootje te lappen. Vermoeiend stappen dit.
Na een half uur beginnen we ons af te vragen of dit wel de juiste richting is. Tony haalt de GSM boven, Marcus duidt aan waar hij denkt dat de wrakken liggen. Oei, we lopen verkeerd. Blijkt we moeten veel meer richting de zon stappen. Hoewel we Marcus dat duidelijk maken, wijkt hij nog steeds af. Uiteindelijk bereiken we de eerste, erg beschadigde wrakken, te midden van diepe bommengaten.
Het, voor ons, mooiste exemplaar bevindt zich dichtbij de startbaan. Pas nadat Tony dit uitgebreid geïnspecteerd heeft, vertelt Brisbane ons dat er een bom onder zou zitten en dat men er daarom van afzag dit eveneens te mee te pikken. Oeps, waagden we ons leven?


Into the jungle.


This is what remains of a truck.


Another dismantled fuselage...


...Tony inside.





Only after inspection we found out that there still is a bomb under this Bettybomber. 

Een verrassing vormt de ontmoeting met een kokosnootkrab-vanger. Hij heeft drie exemplaren verschalkt vannacht. Tony koopt ze alledrie en we regelen een heuse kokosnootkrab party bij het cafeetje vanavond. Kokosnootkrabben zijn beschermd, dat weten we wel. Toch worden ze hier nog overal gevangen. Sorry, maar ze blijken een echte lekkernij.

Onze meegebrachte lunch verorberen we op het strand en hier ging het duidelijk mis. Alhoewel wij dat toen helemaal niet doorhadden.
Onze lange broek en sokken (mijn broek ín mijn sokken gestopt) hingen vol met “klitten zaadjes “ (of hoe noem je dat? ) die doorheen de stof prikten. Voelden we daardoor de beten van één of ander gemeen beestje niet?
We zullen het nooit weten, feit is : de volgende dag vertonen onze enkels tientallen, bij Tony honderden (hij is bij 300 gestopt met tellen) beten. Mieren beweert Brisbane, die er ook last van heeft.
Het jeuken wordt snel onuitstaanbaar en op, alweer vooral Tony's bovenbenen, verschijnen grote ronde vuurrode vlekken. Zelfs bij zijn navel duikt er eentje op.
Kan het dat deze vlekken nog meer jeuken?
Een lang verhaal kort. Nu, 21 dagen later, heeft Tony nog steeds last lees jeuk en slaapt hij slecht daardoor. Later suggereert een inlander dat het hier wellicht om beten van zandvliegen gaat. Wie zal het zeggen?
Balalae zullen we niet licht vergeten en dat niet enkel om de wrakken.


Our meeting with a coconutcrab catcher .


Brisbane, me, the coconutcrab catcher and Marcus on the once famous airfield. 


Paradise does not exist. Lots of very fierce bugs here.

Nila village, onder water.
Toch hebben we nog niet genoeg gezien. Ook onder water ligt heel wat archeologisch materiaal in de vorm van Zero gevechtsvliegtuigen, Jakes en Petes (ook codenamen voor vijandelijke vliegtuigen van de geallieerden) maar vooral de meest indrukwekkende Mavis H6K.
Deze enorme viermotorige vliegboot (al gebouwd in de dertiger jaren !) maakt veel indruk, ook al zijn bij de tsunami in 2007 de vleugels in twee geknakt en de motoren afgebroken.


Big Kawanishi  Mavis H6K. (Click the link to find out more)


Lots of these struds.


The steering wheel.


I'm holding on to the motor in a lot of current. 


Nice coral on the wreck too.

Vertelde ik dat we eerst snorkel- en duiktoestemming zijn gaan vragen aan Father Stalislas ( origineel afkomstig uit Myanmar) van de Katholieke missie ? We wilden immers in het water voor zijn deur exploreren. Op het terrein voor de kerk vind je ook weer vleugels en cockpit van een Zero, gewoon ingegraven om de vaak modderige grond te verharden.


A Zero and floaters of a seaplane in front of the church.


A Zero integrated in a sometims muddy footpath.


Her last name is Eresi ( her first cousin is Joseph) she feels connected with us as ours is Erens. 

Het is de jonge politieman Joseph Eresi, gisteren kwam hij zich voorstellen bij onze boot, die ons de mooiste vliegtuigwrakken aanwijst. Hij droomt ervan ook ooit een boot te bezitten.


Police officer Joseph.


Seaplane  Jake. 

Ook Brisbane en immigratie officier Solomon brengen bezoekjes aan boord en zeggen geen nee tegen de aangeboden biertjes. Nu het zo nodige bevoorradingsschip nog steeds op zich laat wachten en het caféetje zonder bier zit, zijn wij de ideale tussenoplossing.
We verwonderen ons over de metamorfose van de wat formele mannen van overdag naar interessante en plezant uitbundige babbelaars.
De laatste avond, het bevoorradingsschip heeft intussen het café van nieuw bier voorzien, trakteren zij ons naar hartenlust.


The place to be.


Me, Tony, Brisbane (customs) and Solomon (immigrations).

Het officiële uitklaren van Jakker op vrijdag gebeurt in gemoedelijke sfeer onder de enorme mango boom. “Neem vooral jullie tijd om te vertrekken,” drukken ze nog op ons hart. No stress here in the Shortlands !
Met spijt in het hart nemen we afscheid, we hadden beslist langer willen blijven.


Clearing out under the mango tree.


In the meantime  the supply ship beached at the station and unloaded....


barrels of fuel into the water. They had to be swam ashore. The easiest way to unload them ! 



Additional information